Bạn đã từng nghe nói “Làm việc ở Nhật Bản có thể nhận lại được tiền nenkin!” chưa?
Vậy “tiền nenkin” là gì?
Khi tra cứu về “dattai ichijikin (“脱退一時金”) thì bạn cũng sẽ thấy xuất hiện từ “nenkin (lương hưu)”. Thực ra “dattai ichijikin” và “nenkin” có ý nghĩa khác nhau, tuy nhiên trong tiếng Việt, nhiều người vẫn quen gọi “dattai ichijikin” là “tiền nenkin”.
Trong bài viết lần này, LIGHTBOAT sẽ giải thích chi tiết về “tiền nenkin”, số tiền nenkin có thể nhận được hay những điều cần thiết để nhận tiền nenkin, v.v..
1. Tiền nenkin là gì?
“Nenkin” là từ thường hay xuất hiện cùng với “dattai ichijikin”. Trong tiếng Nhật, “nenkin” và “dattai ichijikin” có ý nghĩa khác nhau.
“Nenkin” là hệ thống lương hưu, trong đó tất cả mọi người cùng hỗ trợ để người cao tuổi có cuộc sống ổn định. Người tham gia sẽ nhận được tiền trợ cấp khi về già, khó có thể tiếp tục làm việc được nữa, bằng cách đóng một khoản tiền nhất định (Phí bảo hiểm hưu trí) hàng tháng.
Có rất nhiều loại nenkin. Tuy nhiên, “Bảo hiểm quốc dân (kokumin nenkin)” và “Bảo hiểm phúc lợi xã hội (kousei nenkin)” là hai loại được nhiều người tham gia nhất.
“Bảo hiểm quốc dân” là chế độ bảo hiểm mà tất cả những người trong độ tuổi từ 20 đến hết 59 tuổi đang cư trú ở Nhật tham gia, không phân biệt quốc tịch. Cách đóng khác nhau tùy từng người.
“Bảo hiểm phúc lợi xã hội” là chế độ bảo hiểm mà về cơ bản người đang làm việc tại công ty tại Nhật Bản đều tham gia. Phí bảo hiểm sẽ được thanh toán qua công ty.
Còn “dattai ichijikin (tiền nenkin)” là cơ chế để người lao động nước ngoài, không có quốc tịch Nhật Bản, được hoàn lại một phần phí bảo hiểm đã đóng trong thời gian làm việc tại Nhật Bản. Người tham gia bảo hiểm có thể được hoàn tiền nều hoàn thành thủ tục trong vòng hai năm sau khi trở về từ Nhật Bản.
2. Điều kiện nhận tiền nenkin
Tiếp theo, hãy cùng tìm hiểu về điều kiện nhận “tiền nenkin” này nhé.
Những người đáp ứng những điều kiện sau thì có thể nhận tiền nenkin.
【Trường hợp đã tham gia “Bảo hiểm quốc dân”】
・Đã đóng bảo hiểm quốc dân trên 6 tháng
・Không mang quốc tịch Nhật Bản
・Thời gian đóng bảo hiểm nenkin dưới 10 năm
・Chưa từng nhận tiền trợ cấp như trợ cấp thương tật, v.v..
・Không sống ở Nhật
【Trường hợp đã tham gia “Bảo hiểm phúc lợi xã hội”】
・Đã đóng bảo hiểm phúc lợi xã hội trên 6 tháng
・Không mang quốc tịch Nhật Bản
・Thời gian đóng bảo hiểm nenkin dưới 10 năm
・Chưa từng nhận tiền trợ cấp như trợ cấp thương tật, v.v..
・Không sống ở Nhật
Lưu ý: Nếu tham gia cả bảo hiểm quốc dân và bảo hiểm phúc lợi xã hội, bạn không thể đăng kí nhận tiền nenkin bằng cách tính gộp cả thời gian tham gia bảo hiểm quốc dân và bảo hiểm phúc lợi xã hội.
3. Cách tính tiền nenkin
Sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu cách tính số tiền nenkin bạn có thể nhận được. Số tiền nenkin có thể nhận được thay đổi phụ thuộc vào thời gian đóng bảo hiểm.
【Bảo hiểm quốc dân】
Bảo hiểm quốc dân được tính bằng cách sử dụng số tháng đã đóng bảo hiểm và mức bảo hiểm của năm mà bạn đã đóng bảo hiểm tháng cuối cùng. Từ tháng 4/2021, số tháng tối đa được sử dụng để tính tiền nenkin đã được sửa đổi thành 60 tháng (5 năm). Nếu tháng cuối cùng đóng bảo hiểm là từ tháng 3/2021 về trước, số tháng tối đa sử dụng để tính tiền nenkin là 36 tháng (3 năm).
Công thức tính như sau:
Mức bảo hiểm của năm mà bạn đã đóng bảo hiểm tháng cuối cùng x 1/2 x Chỉ số áp dụng (*)
(*) Tham khảo bảng bên dưới
Bảng quy đổi:
| Số tháng đã đóng bảo hiểm | Chỉ số để áp dụng vào công thức |
| Từ 6 tháng đến dưới 12 tháng | 6 |
| Từ 12 tháng đến dưới 18 tháng | 12 |
| Từ 18 tháng đến dưới 24 tháng | 18 |
| Từ 24 tháng đến dưới 30 tháng | 24 |
| Từ 30 tháng đến dưới 36 tháng | 30 |
| Từ 36 tháng đến dưới 42 tháng | 36 |
| Từ 42 tháng đến dưới 48 tháng | 42 |
| Từ 48 tháng đến dưới 54 tháng | 48 |
| Từ 54 tháng đến dưới 60 tháng | 54 |
| Trên 60 tháng | 60 |
Thử lấy một ví dụ cụ thể và áp dụng công thức trên nhé!
Ví dụ:
・Mức đóng bảo hiểm là 16.590 yên/tháng (Mức đóng bảo hiểm sẽ thay đổi tùy năm. Vì vậy, hãy tự mình xác nhận mức bảo hiểm mà bạn đã đóng nhé!)
・Thời gian đóng bảo hiểm là 3 năm
Công thức:
16.590 yên x 1/2 x 36 = 298.620 yên
※ Số 36 là dựa theo bảng tham khảo phía trên
Như vậy theo công thức, 298.620 yên là số tiền nenkin có thể nhận được.
Để biết thời gian đã đóng bảo hiểm và mức bảo hiểm đã đóng, hãy thử sử dụng “Nenkin netto” nhé!
Bạn có thể sử dụng website nếu có địa chỉ email và số bảo hiểm lương hưu cơ bản ghi trên trên Sổ tay lương hưu hoặc Giấy chứng nhận bảo hiểm lương hưu cơ bản.
Nenkin netto
https://www.nenkin.go.jp/n_net/
【Bảo hiểm phúc lợi xã hội】
Công thức tính tiền nenkin đối với bảo hiểm phúc lợi như sau:
Tiền lương trung bình trong thời gian tham gia bảo hiểm phúc lợi xã hội x hệ số thanh toán (tỷ lệ phí bảo hiểm x 1/2 x số được sử dụng để tính tiền thanh toán)
Tiền lương trung bình là tổng số tiền lương và tiền thưởng trong thời gian đóng bảo hiểm được quy đổi thành số tiền trung bình một tháng.
Số được dùng để tính tiền thanh toán giống như bảng đã giới thiệu ở công thức tại phần bảo hiểm quốc dân.
Có vẻ hơi khó hiểu, nên chúng tôi sẽ lấy một ví dụ.
Ví dụ:
・Lương tháng: 170.000 yên
・Thưởng: 2 tháng lương (Một năm thưởng 1 lần)
・Thời gian đã đóng bảo hiểm: 3 năm
Đầu tiên, hãy tính tiền lương trung bình:
・Lương: 170.000 yên x 36 tháng = 6.120.000 yên
・Thưởng: 170.000 yên x 6 tháng = 1.020.000 yên
※ Thời gian tham gia bảo hiểm là 3 năm (36 tháng), tổng tiền thưởng trong vòng 3 năm là 6 tháng lương
・Tiền lương trung bình: 6.120.000 yên +1.020.000 yên) ÷ 36 tháng = 198.000 yên (Các phần nhỏ hơn 1.000 yên được làm tròn xuống)
Như vậy, tiền lương trung bình là 198.000 yên.
Tiếp theo, sử dụng tiền lương trung bình để tính số tiền nenkin có thể nhận được.
198.000 yên x 18.3% (Tỷ lệ phí bảo hiểm) x 1/2 x 36 = 652.212 yên.
※ 18.3% (tỷ lệ phí bảo hiểm) là tỷ lệ cho Bảo hiểm phúc lợi xã hội. Mức cố định 18.3% áp dụng từ tháng 9/2017.
Như vậy, số tiền nenkin có thể nhận được là 652.212 yên.
Tuy nhiên, tiền nenkin của bảo hiểm phúc lợi xã hội sẽ bị tính thuế thu nhập.
Theo trường hợp bên trên, số tiền nenkin sẽ bị trừ đi 20.42% thuế nên thực tế số tiền nenkin có thể nhận về là 519.030 yên.
Thuế thu nhập bị khấu trừ này sẽ được hoàn lại bằng cách nộp “Đơn xin hoàn thuế thuộc chế độ đánh thuế chọn lọc đối với thu nhập nghỉ việc (退職所得の選択課税)”.
4. Phần kết
Bài viết đã giới thiệu rất đầy đủ và chi tiết về “tiền nenkin (dattai ichijikin)”.
Trong tiếng Nhật, “daittai ichijikin” và “nenkin” có ý nghĩa khác nhau. Nenkin là cơ chế trong đó công dân Nhật Bản đóng tiền và hỗ trợ lẫn nhau.
Còn “dattai ichijikin” là cơ chế để người lao động nước ngoài, không có quốc tịch Nhật Bản, được hoàn lại một phần phí bảo hiểm đã đóng trong thời gian làm việc tại Nhật Bản. Số tiền được hoàn lại được gọi là “daittai ichijikin”, nhưng trong tiếng Việt vẫn gọi tắt là tiền nenkin.
Để nhận được tiền nenkin, cần phải thực hiện thủ tục hoàn tiền trong vòng hai năm sau khi về nước.
Nhiều người nghĩ thủ tục nhận nenkin rất khó, nhưng để số tiền bảo hiểm đã đóng trong suốt thời gian làm việc tại Nhật Bản không lãng phí, hãy tìm hiểu kỹ trình tự làm thủ tục nhé!
Tham khảo:
Tổ chức lương hưu Nhật Bản, “Chế độ bảo hiểm lương hưu toàn dân của Nhật Bản”, trang chủ của Japan Pension Service, https://www.nenkin.go.jp/service/pamphlet/kaigai/kokunenseido.files/1Japanese.pdf (Xem ngày 17/10/2022)
Tổ chức lương hưu Nhật Bản, “Tiền nenkin của bảo hiểm quốc dân: Có thể nhận bao nhiêu?”, trang chủ của Japan Pension Service, https://www.nenkin.go.jp/faq/jukyu/sonota-kyufu/dattai-ichiji/2020042802.html (Xem ngày 17/10/2022)
Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, “Cơ chế và khái niệm của hệ thống lương hưu – Hệ thống thứ ba của Hệ thống hưu trí công cộng (Trợ cấp lương hưu)”, trang chủ Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, https://www.mhlw.go.jp/stf/nenkin_shikumi_003.html (Xem ngày 17/10/2022)
Công ty cổ phần BOW, “Tiền nenkin người nước ngoài làm việc tại Nhật Bản có thể nhận khi họ trở về nước là gì?” https://boworld.co.jp/2022/02/08/19/ (Xem ngày 17/10/2022)
Trạm cấp thị thực lao động và tuyển dụng lao động người nước ngoài, “Tiền nenkin từ bảo hiểm phúc lợi xã hội khi người nước ngoài về nước là gì?”, Vận hành trang chủ trạm cấp thị thực lao động và tuyển dụng lao động người nước ngoài: Văn phòng hành chính quốc tế Kanamori https://visa-station.jp/shurou/gaikokujin-shakaihoken/gaikokujin-dattai ichijikin/#:~:text=%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E3%81%A8%E3%81%AF%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%BF%9D%E9%9A%9C,%E3%81%99%E3%82%8B%E3%81%93%E3%81%A8%E3%81%8C%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%81%BE%E3%81%99%E3%80%82 (Xem ngày 17/10/2022)
